yapay zeka
2027 yılına kadar süper zeki yapay zeka ortaya çıkacak mı, bunu kimse bilemez. Ancak, 2026 yılı için tahminler şimdiden netleşmiş durumda: Bu yıla, kullanıcı komutlarına dayalı bir dizi eylemi oluşturup yürütebilen, kolay erişilebilir yapay zeka ajanları damgasını vuracak. Ajan özellikleri, ChatGPT web sitesinde ve diğer sağlayıcılarda zaten mevcut, ancak maksimum performans elde etmek için bu ajanların eylemleri bulutta değil, doğrudan kullanıcının bilgisayarında yürütmesi gerekiyor. İdeal çözüm muhtemelen yapay zeka destekli bir işletim sistemi olurdu, ancak yeni bir işletim sistemi oluşturmak zor bir iş. Bu nedenle, tüm zihinler kullanıcı dostu ve etkili bir alternatif olan yapay zeka tarayıcıya odaklanmış durumda. Bununla, derinlemesine entegre edilmiş bir LLM içeren normal bir web tarama uygulamasını kastediyoruz. Yapay zeka modeli; açık olan tüm web sayfalarını görüntüleyebilir, bu sayfalardaki bilgileri işleyebilir ve bir kullanıcının genellikle yapacağı gibi açma, tıklama, veri girme, kaydetme ve indirme gibi komutları verebilir.
Pazar liderleri bu çözümün değerini görüyorlar. Örneğin, Perplexity kendi Comet Browser’ını piyasaya sürdü ve kısa süre önce Chrome’u satın almak için milyarlarca dolarlık bir teklifte bulundu. OpenAI ise kendi tarayıcısını geliştirmeye başladı. Google ve Microsoft, Gemini ve Copilot’u var olan Chrome ve Edge tarayıcılarına entegre ettikleri için daha avantajlı konumdalar. Bu arada Mozilla, aynı hedefe farklı bir açıdan yaklaşıyor: Yapay zeka özelliklerini Firefox tarayıcısına kademeli olarak derinlemesine entegre etmek.
Sonuç olarak, en son sürümü indirerek veya kullandığınız tarayıcıdaki “akıllı özellikleri” etkinleştirerek “tarayıcınızı yükseltmenizi” teşvik eden reklamlar görmeye başladınız bile. Önümüzdeki yıl, her yer onlarla dolacak. Karar verilmesi gereken tek şey, tüm bunlara neden ihtiyaç duyduğunuz ve faydalarının ortaya çıkan risklere değip değmeyeceği olacaktır.
Neden bir yapay zeka tarayıcısına ihtiyacınız olabilir?
Tarayıcınıza mükemmel bir şekilde entegre edilmiş bir yapay zeka asistanı, sizi birçok sıkıcı görevden kurtarabilir. Bir düğmeye basarak, uzun bir makalenin veya iki saatlik bir videonun hızlı bir özetini alabilir veya uzun bir belgeyi okumak yerine içeriği hakkında soru sorabilirsiniz. Tüm bunlar, bağlantıları veya metinleri bir sohbet robotu sekmesine kopyalayıp yapıştırmaya gerek kalmadan hızlı ve doğal bir şekilde gerçekleşir.
Ancak asıl atılım, ajan özellikleriyle gerçekleşecek: Sadece verileri işlemek yerine belirli eylemleri gerçekleştirme yeteneği. Örneğin, favori pazar yerinizi açıp asistana, Ağustos ayında üç günlük bir sırt çantalı gezi için ihtiyacınız olan her şeyi sepetinize eklemesini söyleyebileceksiniz.
Yapay zeka sağlayıcılarının web sitelerinde halihazırda mevcut olan benzer özelliklerin aksine, bu ajan işlemleri doğrudan bilgisayarınızda gerçekleşir. Çevrimiçi hizmetler, zaten oturum açmış olduğunuz için sizi tanır ve işlemler bulut sanal makinesinde olduğundan çok daha hızlı gerçekleşir, ancak daha iyi sonuçlar garanti edilmez.
Bilgi alma özellikleri, cihazınızda çalışan bir yapay zeka tarayıcısında daha alakalı sonuçlar sağlayabilir, çünkü ChatGPT, Claude ve Perplexity gibi botlar birçok web sitesinde engellenmiştir. Bu, LLM’lerin cevaplarında birçok güncel kaynağı dikkate almasını engeller. Bu özellikler tarayıcı içinden çalıştırıldığında, yapay zeka asistanı sizin adınıza web sitelerine erişeceği için sorun önemli ölçüde azalacaktır. Ayrıca, bilimsel dergiler veya borsa raporları gibi kısıtlı veri kaynaklarına aboneyseniz, yapay zeka ajanı bunları gerektiğinde kullanabilecektir.
Yapay zeka şirketlerinin neden böyle bir tarayıcıya ihtiyacı var?
Bazı yapay zeka çözüm sağlayıcıları kendi motivasyonlarını açıkça belirtirken, diğerleri ise Büyük Teknoloji şirketlerinin iş modellerine dayalı olarak tahminlerde bulunmak zorunda kalıyor.
Milyarlarca kullanıcı: Tarayıcı pazarına başarılı bir giriş, mümkün olan en geniş kullanıcı tabanına ulaşmanın anahtarıdır. Elbette, Chrome’u veya en azından Firefox’u satın almak ideal olurdu, ancak bu mümkün olmazsa, teknoloji şirketleri her zaman kendi tarayıcılarını popülerlik sıralamasında üst sıralara taşıyabilirler.
“Yapışkanlık”: Doğrudan tarayıcıya entegre edilmiş bir hizmet, her zaman kolayca erişilebilir olduğu için daha sık kullanılır. Ayrıca, alıştığınız bir tarayıcıdan başka bir tarayıcıya geçmek daha zordur; yer imlerini ve uzantıları başka bir tarayıcıya aktarmak ve kurmak için önemli bir çaba sarf etmeniz gerekir. Bu, sadece bir sohbet sekmesini kapatıp başka birini açmaktan çok daha fazlasıdır.
Daha fazla bilgi: Çok sayıda kullanıcı varsa ve bu kullanıcılar hizmete sık sık erişiyorsa, yapay zeka sağlayıcısına daha fazla bilgi sağlarlar, böylece dil modellerinin yeni sürümleri daha hızlı eğitilebilir ve ürünün iyileştirilmesine yardımcı olurlar. Tarayıcı, tüm kullanıcı web trafiğine erişebilir, bu nedenle eğitim sadece modelle yapılan konuşmalarla değil, herhangi bir web sitesi verisiyle yapılabilir.
Yeni eğitim yöntemleri: Sağlayıcı, davranışsal verilerin altın madenine sahip olur. Halihazırda yapay zeka ajanları, web sayfalarını inceleyerek ve hangi düğmeye basılması gerektiğini belirleyerek çalışmaktadır. Bu, insanların yüksek sesle düşünme şekline benzer: Yavaş ve pek verimli olmayan bir süreçtir. Fare hareketleri ve tıklamaları üzerine eğitim, modelde tamamen yeni bir katman oluşturulmasına olanak tanıyarak, tıpkı insanlarda olduğu gibi daha hızlı ve daha verimli olan motor hafızayı andıracak.
Yeterince cesur sağlayıcılar, eğitim için bilgisayardaki kullanıcı dosyalarını bile kullanabilirler. Facebook’un yeni sürümleri, kullanıcının telefon galerisinden yayınlanmamış fotoğrafları buluta göndererek benzer bir şey yapmaktadır.
Daha düşük maliyetler: Yapay zeka sağlayıcılarının muazzam sunucu maliyetleri azalacaktır, çünkü işlerin bir kısmı buluttaki sanal makinede değil, doğrudan kullanıcının bilgisayarında yapılacaktır.
Engelleri ve ödeme duvarlarını aşmak: Yapay zeka model eğitimi halihazırda yeni bilgi eksikliği ile karşı karşıyadır ve birçok web sitesinin yapay zeka ajanlarına erişimi engellemesi bu sorunu daha da kötüleştirmektedir. Büyük web sitelerinin çoğunu da içeren her beş web sitesinden birini koruyan Cloudflare, bu ilkeyi varsayılan olarak etkinleştirmiştir. Kullanıcının bilgisayarından veri istekleri göndermek şu sorunları ortadan kaldırır; yapay zeka ajanın faaliyetleri bilgisayar sahibininkinden ayırt edilemez.
Dağıtılmış bir tarayıcı ağı, model eğitimi gibi amaçlarla web sitelerine kısıtlamalara takılmadan erişmeyi mümkün kılar. Prensip olarak, bu, abonelik tabanlı dergilerdeki makaleler gibi kamuya açık olmayan verilerin indirilmesine de olanak tanır.
Gizlilik ve mahremiyet üzerindeki etkisi
Tüm bunlar, bir yapay zeka tarayıcısının gizliliğiniz için önemli ve yeterince kontrol edilemeyen tehditler oluşturduğu anlamına gelir. Yapay zeka şirketleri, tüm trafiğinize, tüm web geçmişinize, bu web sitelerinin tüm içeriğine ve bilgisayarınızdaki tüm dosyalara erişebilir.
Sonuç olarak, satın aldığınız kitaplar veya yayınlanmamış bilimsel makaleler gibi son derece kişisel veya kısıtlı verileri, istemeden halka açık bir yapay zeka sistemine aktarabilirsiniz. Ayrıca, taslak finansal raporlar, geliştirme aşamasındaki tasarımlar veya diğer ticari sırlar gibi iş web sitelerinden son derece gizli bilgileri yanlışlıkla sızdırabilirsiniz.
Bu bir bilim kurgu senaryosu değil: 2023 yılında ChatGPT, kullanıcıların sohbetlerinden bazı bölümleri yanlışlıkla ifşa etti ve 31 Temmuz 2025 tarihine kadar ChatGPT kullanıcılarının kullanabileceği “sohbet paylaşma” özelliği, on binlerce kullanıcı sohbetinin arama motorları tarafından indekslenmesine ve herkesin erişimine açılmasına neden oldu.
Yapay zeka destekli tarayıcıları güvenlik riski haline getiren nedir?
Yapay zeka uygulamalarıyla ilgili olaylar giderek yaygınlaşıyor ve endişe verici bir tablo çiziyor.
Yakın zamanda gerçekleştirilen bir deneyde, araştırmacılar Comet tarayıcısı içindeki bir yapay zeka ajanını, sahibinin bilgisayarına kötü amaçlı yazılım indirmesi için başarıyla kandırdı. Bunu, ajanın erişebildiği kurbanın hesabına sahte bir e-posta göndererek yaptılar ve bu e-postada kan testi sonuçlarının bulunduğu yalanını söylediler. Kullanıcılar bunları indirmek için bir bağlantıya tıklamalı ve CAPTCHA’yı tamamlamalıydı. Yapay zeka ajanı sonuçları indirmeye çalıştığında ve bir CAPTCHA ile karşılaştığında, özel bir görevi tamamlaması istendi ve ajan, kötü amaçlı bir dosyayı indirerek bu görevi “başarıyla” yerine getirdi.
Aynı ekip tarafından yapılan başka bir deneyde, bir yapay zeka asistanı dolandırıcılık sitesinden ürün satın almaya ikna edildi. Parola ve ödeme bilgileri genellikle tarayıcılarda kaydedildiğinden, bir yapay zeka ajanını aldatmak gerçek mali kayıplara yol açabilir.
Araştırmacılar, yapay zekanın sosyal mühendisliğe karşı oldukça hassas olduğunu ve denenmiş ve kanıtlanmış insan aldatma hilelerinin yapay zeka üzerinde iyi sonuç verdiğini belirttiler. Testler Comet tarayıcısında gerçekleştirilmiş olsa da, yapay zeka ajanı özelliklerine sahip herhangi bir tarayıcıda da aynı şey olurdu.
Diğer bir risk ise, tarayıcının bilgisayardaki dosyalara geniş erişim imkanı sunan tam özellikli bir uygulama olmasıdır. Kötü amaçlı bir sitedeki komut istemini yerine getirerek, tarayıcı asistanı kullanıcının dosyalarını silebilir veya izinsiz olarak sahte web sitelerine yükleyebilir. Nx uygulamasının hacklenmesi ile ilgili yakın tarihli bir örnek bunu kanıtladı; kötü amaçlı kod, virüs bulaşmış geliştiricilerin bilgisayarlarında kripto cüzdanları veya parolaları kendisi aramadı; bunun yerine, önceden yüklenmiş yapay zeka asistanlarına ihtiyaç duyduğu dosyaları bulmaları talimatını verdi.
Üçüncü ve hala varsayımsal olan risk, giderek daha fazla ülkenin çevrimiçi olarak yasa dışı bilgilere erişimi yasaklayan yasalar çıkarmaya başlamasıyla ilgilidir. Yasaklananların listesi ülkeden ülkeye farklılık gösterir; çocuklara yönelik cinsel istismar ve terörizmden, korsan kitaplara ve şifreleme teknolojisine kadar geniş bir yelpazeyi kapsar. Yapay zeka tarayıcı pazarındaki bazı oyuncular, tarayıcılarını yeni LLM’leri eğitmek için bir tarayıcı (arama botu) olarak kullanmaya karar verirlerse veya bir yapay zeka ajanı bir komut satırı enjeksiyonu ile saldırıya uğrarsa, yapay zeka asistanı kullanıcının talebi olmadan bu tür bilgileri aramaya başlayabilir. Kullanıcının, verileri arayanın yapay zeka olduğunu nasıl kanıtlayacağı ise henüz cevaplanmamış bir soru.
Geleneksel yazılım güvenlik açıklarını da unutmamalıyız. Tarayıcı güvenliği karmaşık bir mühendislik görevi olduğu için, her yıl tarayıcılarda yüzlerce tehlikeli kusur bulunur. Chromium ekibi işin aslan payını üstlense de, sarmalayıcı geliştiricilerin yapacağı çok iş vardır. Yapay zeka destekli tarayıcılardaki güvenlik açıklarının test edilmesi ve düzeltilmesine yeterince önem verilecek mi? Bu kesin bir şey değil.
Son olarak, yapay zeka özelliklerinin dikkatsizce uygulanması, Firefox 141’in son sürümünde görüldüğü gibi, aşırı bellek ve işlemci kullanımına yol açabilir. Bu durum güvenliği doğrudan tehdit etmese de, gecikmeler ve aksaklıklar kullanıcıları rahatsız eder ve insan hatası olasılığını artırır.
Bir yapay zeka tarayıcısını ideal kılan nedir?
Gereksiz riskler yaratmadan yapay zekanın avantajlarından yararlanmak için, aşağıdaki özelliklere sahip bir tarayıcı seçmelisiniz:
- Tek bir tıklama ile yapay zeka işlemeyi her bir site ve site grubu için etkinleştirip devre dışı bırakmanıza olanak tanıyan ve farklı siteler arasında yapay zeka modellerini ve bunların konuşma bağlamını izole eden
- Yapay zekanın yalnızca belirli kullanıcı isteklerine göre bilgi indirip göndermesini garanti eden
- Tamamen yerel olanlar da dahil olmak üzere yapay zeka modelini seçmenize olanak tanıyan
- Kendi kendini kontrol eden ve şüpheli durumlarda kullanıcıyla tekrar kontrol yapmaktan çekinmeyen
- Hassas verileri girmeden veya satın alma işlemi yapmadan önce onay isteyen
- Dosya ve verilere erişim konusunda işletim sistemi düzeyinde yerleşik kısıtlamalar içeren
Şu anda piyasada bu özellikleri taşıyan bir tarayıcı bulunmamaktadır. Ayrıca, tüm bu önlemler sizi kimlik avı ve dolandırıcılık sitelerinden ve bu sitelere girmenin getirdiği risklerden korumak için yeterli olmayacaktır. Bu nedenle, akıllı bir tarayıcının yanı sıra, bilgisayarınızı ve akıllı telefonunuzu siber tehditlere karşı tam anlamıyla korumak için harici bir sisteme sahip olmak daha da önemli hale gelecektir.
Yapay zeka ile ilgili diğer riskler hakkında bilgi edinin:
2025’te Microsoft Recall’u devre dışı bırakmalı mısınız?
Gemini yapay zeka güncellemesi, Android cihazınızda gizliliği ortadan kaldıracak mı?
DeepSeek ve Grok istemcisi gibi görünen Truva atları
Google, Android Sistemi SafetyCore’u kullanıcılara çıplaklık taraması yapmaya zorluyor
Siber güvenlik açısından işyerindeki “gölge yapay zeka”ya üç yaklaşım
İpuçları