çocuklar
Er ya da geç (çoğu) ebeveyn kaçınılmaz olarak çocuklarına kendi elektronik cihazlarını almak zorunda kalır. Kaspersky’nin araştırmasına göre, çocukların yüzde 61’i ilk cihazlarını sekiz ila 12 yaşları arasında alıyor ve belki de en şaşırtıcı olan şu ki, çocukların yüzde 11’ine beş yaşına gelmeden kendi cep telefonları veya tabletleri veriliyor. Ebeveynlerin, bir cihazı çocuklarının hayatına ilk kez dahil ederken uymaları gereken kuralları bilmeleri çok önemlidir.
Kaspersky, klinik psikolog Dr. Saliha Afridi ile birlikte, ebeveynlerin çocuklarına ilk teknolojik cihazlarını vermeden önce dikkat etmeleri gereken siber güvenlik ve psikolojik hususları açıklıyor.
Çocuğa bir cihaz vermeden önce ne yapmalı?
Çocuğunuza ilk cihazını vermeden önce bir Çocuk Hesabı oluşturun. İster telefon ister tablet olsun, cihazın yaşa uygunluğunu ve güvenliğini sağlamak çok önemlidir. Yepyeni bir hediye olsa bile, bu özelliği kurmaya öncelik verin. Çocuk Hesabı, cihazda bir koruma görevi üstlenir ve yetişkinlere yönelik içeriklerin veya müstehcen içerikli şarkıların indirilmesi gibi işlemleri engeller. Çocuk hesabı oluşturmayla ilgili ayrıntılı bilgiler için Android kılavuzumuzu veya iOS kılavuzumuzu inceleyebilirsiniz.
İletişim veya coğrafi konumu destekleyen tüm temel uygulamaları (mesajlaşma ve harita uygulamaları gibi) ve ayrıca öğrenme uygulamalarını yükleyin. Yüklü uygulamaların her birinde gizlilik ve mahremiyet ayarlarını yapmayı unutmayın, bu sayede örneğin çocuğun telefon numarasının bilinmeyen kişiler tarafından keşfedilmesi önleyebilirsiniz. Ayrıca Gizlilik Denetleyicisi gibi araçlar, çeşitli cihazlar ve platformlar için en uygun koruma ayarlarını yapmanıza yardımcı olabilir.
Bir dijital ebeveynlik uygulaması yüklemeyi de unutmayın. Bu uygulama; içerik seçmenize, çocuğunuzun belirli uygulamalarda geçirdiği süreyi izlemenize (ve gerekirse sınırlar koymanıza) ve bulundukları konumu takip etmenize olanak tanır.
Bir çocuğun hayatına yeni bir cihaz nasıl dahil edilir?
Onlara yeni bir cihaz hediye ederken cihazın işlevlerinin yanı sıra potansiyel tehlikeler hakkında da bilgi verin. Bu onların cihazın özelliklerini keşfetmek ve potansiyel tuzaklarını anlamaları için uygun bir andır.
Birlikte bir dizi aile kullanım kuralı oluşturun. Bu sohbette, cihaz sahipliğine bağlı sorumluluklar ve beklentiler hakkında bir anlayış ve fikir birliği geliştirmeye çalışın. Sağlıklı bir dengenin sağlanması için, belki akşam yemeği sırasında veya yatmadan önceki saatlerde teknolojiden arındırılmış alanlar ve zamanlar belirleyin. Okuma, açık havada oyunlar veya bulmacalar gibi teknolojiden uzak hobiler için ekran başında geçirilen zamana faydalı alternatifler olabilecek anlar belirleyin. Çocuğunuz büyüdükçe ve teknoloji ilerledikçe bu kuralları periyodik olarak gözden geçirmek ve iyileştirmek çok önemlidir.
Ve unutmadan; gerçek hayattaki faaliyetlere ve yüz yüze sosyalleşmeye sağlıklı düzeyde katılım göstermeyen bir çocuğu akıllı telefon veya sosyal medya ile tanıştırmayın. Bir cihazı hak edebilmelerinin bir yolu da “pazarlık konusu olmayan” şeyleri düzenli ve tutarlı bir şekilde yapabildiklerini göstermeleridir. Bunlar uyku, egzersiz, ev ödevi, sosyalleşme, sağlıklı beslenme ve dinlenme dönemlerini içerir.
Bir çocukla çevrimiçi güvenlik hakkında nasıl konuşulur?
En başından itibaren açık iletişimi teşvik edin. Gençlerle çevrimiçi deneyimleri hakkında sohbet edin ve hem iyi hem de kötü deneyimlerini paylaşmaları için kendilerini güvende hissetmelerini sağlayın.
En son dijital trendler ve tehditlerin yanı sıra yüksek profilli siber zorbalık veya veri ihlalleriyle ilgili güncel bilgilere sahip olun. Bu bilgileri çocuğunuzla onun anlayacağı şekilde paylaşın. En son siber güvenlik haberlerini bloğumuz aracılığıyla öğrenebilirsiniz.
Çevrimiçi eylemlerin kalıcılığını gündeme getirin. Bu bilgilendirme, internette paylaşılan şeylerin sonsuza kadar orada kalacağını ve dolayısıyla itibarlarını ve gelecekteki fırsatlarını nasıl etkileyebileceğini de içermelidir. Çocuklar kendileri hakkında paylaştıkları bilgiler konusunda özellikle dikkatli olmalı ve adres, coğrafi konum veya giriş bilgilerini ve parolalarını asla kimseye vermemelidirler. Ayrıca; saldırganların diğer sosyal medya hesaplarını keşfetmeleri için potansiyel ipuçları olabileceğinden, kullanıcı kimliği olarak gerçek adlarını kullanmaktan kaçınmaları gerekir. Çocuklarınızın gizlilik kavramını ve çok fazla bilgi paylaşmanın potansiyel risklerini anlamalarına yardımcı olun.
Çocuğunuza gerçek hayatta tanımadığı kişilerden gelen arkadaşlık isteklerini kabul etmekten kaçınması gerektiğini öğretin. Tanımadıkları biri ısrarla kendileri veya ebeveynleri hakkında kişisel bilgi edinmeye çalışıyorsa, bunun endişe edilmesi gereken bir şey olduğunu açıklamak çok önemlidir. Çocuğunuz arkadaşlık isteğine yanıt vermediğinde kaba veya nezaketsiz davrandığını düşünmemelidir. Sosyal ağlarda, tıpkı hayatta olduğu gibi, mahremiyet olması gerekir.
Bu tür konuşmalar yapar ve çocuklarınızı çevrimiçi riskler hakkında çatışmaya girmeden eğitirseniz, çocuklarınızın çevrimiçi ortamda şüpheli bir şeyle karşılaştıklarında size danışma olasılıklarını artırırsınız. Yargılayıcı ya da korkutucu değil, merak dolu bir duruşa sahip olduğunuzdan emin olmalısınız. Tepkileriniz, gelecekte paylaşma konusunda kendilerini ne kadar rahat hissedeceklerini belirleyecektir.
Dijital ebeveynlik uygulaması, çocuklarınızın çevrimiçi aramalarını ve etkinliklerini izlemenizi sağlayan değerli bir araç olarak daha güvenli bir çevrimiçi deneyim sunar.
Çocuğuma anlatmam gereken başlıca riskler nelerdir?
Dijital çağda çocuklar, genellikle temel siber güvenlik ilkelerine ve yaygın dolandırıcılık taktiklerine aşina olmadıkları için siber suçlulara karşı savunmasızdır. Veliler olarak bizim görevimiz, istemeden de olsa bu tuzağa düşmeden önce onları bu konularda eğitmektir.
Örneğin, çocuğunuza aldatıcı reklamları, sahte anket taleplerini, sahte çekilişleri ve kişisel verilerini tehlikeye atabilecek diğer hileleri tespit etme konusunda rehberlik edin. Her ne kadar bir Barbie filmini resmi gösteriminden önce indirmek cazip gelse de, bu gibi tekliflerin siber suçluların veri çalmaya ve hatta ebeveynlerinin kredi kartlarından para çekmeye yönelik hileleri olabileceği gerçeğini kavramalarına yardımcı olun. Güvenilir bir güvenlik çözümü, kimlik avı web sitelerini veya herhangi bir kötü amaçlı yazılımı tespit edip engelleyebilir.
Çocuğunuza internette geçirdiği süre boyunca eleştirel ve temkinli olma alışkanlığını aşılayın. Şüpheli bağlantılar, tanıdık olmayan e-posta ekleri veya bilinmeyen kişilerden gelen mesajlar söz konusu olduğunda tıklamadan önce durup düşünmelerini öğretin. Uygulamaların cihazlarında hangi izinlere sahip olması gerektiği konusunda konuşun. Örneğin, bir Hesap Makinesi uygulamasının coğrafi konum erişimi talep etmesi için geçerli bir neden yoktur.
Konuyu oyunlar ve diğer eğlenceli formatlar aracılığıyla tartışarak siber güvenlik hakkındaki sohbetleri daha keyifli ve ilginç hale getirin. En önemlisi, çevrimiçi ortamda tedirgin edici veya şüpheli durumlarla karşılaştıklarında güvendikleri bir yetişkine başvurmaları konusunda onlara güven aşılayın.
Hazır olup olmadığınızı nasıl kontrol edebilirsiniz?
Bir cihaz sahibi olduğunda, çocuğunuz internet dünyasına çekileceği için ailenizin yaşamı kaçınılmaz olarak bir dönüşüm geçirecektir. Yasaklamak yerine, onlara uygun çevrimiçi davranış konusunda rehberlik etmeniz önerilir. Doğru kullanıldığında, bir cihaz çocukların öğrenmesine ve büyümesine gerçekten yardımcı olabilir. Ancak bu, ister yetişkinler tarafından gönderilen garip mesajlar, ister kişisel bilgi talepleri, isterse de kimlik avı siteleriyle ilgili olsun, karşılaştıkları çevrimiçi tehditler konusunda ebeveynlerini ne zaman ve nasıl uyaracaklarını bilmeleri halinde gerçekleşebilir.
Bununla birlikte, öğrenme aşamalı bir süreçtir ve başlangıçtan itibaren mükemmelliği garanti etmez. Çocuğunuzun yanlışlıkla kötü amaçlı yazılım indirmesi veya şüpheli kişilerle etkileşime girmesi ya da ekran süresi yönetimi ile mücadele etmesi gibi hatalar doğal olarak meydana gelecektir. Her şeye rağmen, bir ebeveyn olarak rolünüz, öğrenme süreçlerinde onlara destek ve yardım sağlamaktır. Ancak bu şekilde çocuğunuzun çevrimiçi ortamda güvende olmasına yardımcı olabilirsiniz.
Bu zorlu göreve hazırlanmak için, çocuğunuza ilk cihazını alma konusunda ebeveynlere yönelik hazırladığımız kapsamlı el kitabımıza bir göz atmanızı öneririz.
İpuçları