sosyal medya
Sosyal medya hizmetleri arasında kitlesel kullanıcı göçleri son yıllarda daha sık görülen bir fenomen haline geldi. Çoğu zaman, bu durum kullanıcıların yeni ve popüler bir sosyal medya sitesine ilgi duymaları nedeniyle değil, uzun süredir var olan sitelerin birdenbire çok daha kötü bir hale gelmesi nedeniyle meydana geliyor. Kullanıcılar, sahiplik değişiklikleri, gönderi sıralama algoritmaları ve yapay zeka eğitimi için içerik kullanımı gibi agresif veri işleme ilkeleri nedeniyle uzaklaşmakta.
Göç etmeyi düşünüyorsanız, sosyal medya, YouTube ve Twitch gibi video barındırma hizmetleri ile Reddit ve Quora gibi topluluk tabanlı sitelerin 2025 yılında kullanıcı bilgilerini nasıl işlediğini mutlaka göz önünde bulundurun. Incogni’nin uzmanları, Sosyal Medya Gizlilik Sıralaması 2025‘in ayrıntılı bir analizini gerçekleştirdi.
Önde gelen on beş platform; veri toplama ve yeniden satıştan gizlilik ilkelerinin okunabilirliğine ve gizlilik ihlalleri nedeniyle aldıkları para cezalarının sayısına kadar, birçok kriter açısından karşılaştırıldı. Kısacası, Pinterest ve Quora kullanıcıların gizliliğine verdikleri önemle öne çıkarken, TikTok ve Facebook en alt sıralarda yer aldı. Ancak dürüst olalım, fotoğraf paylaşmak veya pul koleksiyonculuğunu tartışmak için hangi sosyal medyayı seçeceğimizi, o platformun kaç kez para cezasına çarptırıldığına göre belirlemiyoruz. Ayrıca, bu karşılaştırma tam olarak da doğru değil çünkü genellikle sohbet uygulamalarından farklı olarak sosyal medyada tamamen özel konuşmalar yapmayı ummuyoruz. Bu nedenle, popüler mesajlaşma uygulamalarının gizliliği ile ilgili ayrı bir yazı yayınladık. Bu yazımızda ise yalnızca sosyal medya, video barındırma hizmetleri ve topluluk sitelerine odaklanan Incogni çalışmasının özetini incelemeye karar verdik. Sadece pratik, günlük kriterleri dikkate alacağız. Ve basitlik açısından, yazımızın devamında tüm bu hizmetleri “sosyal medya” olarak adlandıracağız.
Genel gizlilik riski sıralaması
Tüm kriterleri dikkate alan genel sıralamada, liderler geride kalanlara kıyasla iki kattan fazla puana sahipken, düşük puanlar daha yüksek gizlilik anlamına geliyor.
- Pinterest 12,38
- Quora 12,96
- Twitch 13,51
- LinkedIn 14,89
- Reddit 15,19
- X/Twitter 17,04
- YouTube 18,52
- Instagram 22,41
- TikTok 23,01
- Facebook 28,72
GDPR ve CCPA gibi çeşitli yargı bölgelerinin kişisel veri ve depolama yeri düzenlemelerini ihlal etme cezaları nedeniyle 10 puana kadar puan kaybedilebileceğini belirtmek gerekir. Çalışma, yalnızca Avrupa ve ABD’deki cezaları değil, Brezilya’dan Türkiye’ye kadar diğer büyük ülkelerdeki cezaları da hesaba kattı. Her bir sosyal medya hizmetinin tüm geçmişindeki veri ihlalleri de dikkate alındı.
Facebook, 9,6 puanlık ağır bir ceza puanı topladı ve bu, en alt sıralarda yer almasının temel nedenlerinden biri oldu. Sonuncu sıradan bir önceki sıra, altı ceza puanı ile X’e gitti; başka hiç kimse 4,4’ü geçmedi.
Pratik gizlilik
Yalnızca web sitesinde ve uygulamada veri toplama, yapay zeka eğitimi için bilgilerin kullanımı, gizlilik ayarlarının sayısı ve diğer kullanıcıların kişisel verilere erişimi gibi kriterler dikkate alındığında, sıralamanın üst ve alt sıraları önemli ölçüde değişti:
- Twitch 5,85
- Quora 7,54
- Pinterest 9,01
- LinkedIn 9,36
- Reddit 9,43
- OS X 10,11
- Instagram 11,92
- YouTube 12,85
- Facebook 12,94
- TikTok 13,00
İlginç bir şekilde, sıralama üç farklı grubu (liderler, geride kalanlar ve orta grup) korudu, ancak bu gruplar içinde bazı değişiklikler oldu. TikTok ve Facebook’un en alt sıralarda yer alması, siber güvenlik haberlerini takip edenler için hiç de sürpriz olmadı, ancak LinkedIn’in nispeten yüksek sıralaması beklenmedik bir durumdu. Ancak, kendimizi sıralamadaki rakamlarla sınırlamamak ve platformların temel kategorilerdeki özelliklerine bakmak daha iyidir.
Yapay zeka eğitimi
Son yılların en tartışmalı konularından biri, sinir ağlarını eğitmek için kullanıcı içeriğinin kullanılması oldu. Birçok kişi metinlerini ve fotoğraflarını büyük teknoloji şirketlerine teslim etmek istemiyor, bu nedenle bu eğitimden vazgeçme seçeneği onlar için önemli.
İncelenen sosyal medya platformları arasında, yalnızca Twitch kullanıcı içeriği üzerinde yapay zeka eğitimi konusunda hiçbir iddiada bulunmuyor. Diğerleri ise ya kendi şirket içi yapay zeka sistemlerini eğitmeyi ya da iş ortaklarına eğitim hizmetleri sunmayı planlıyor. Facebook ve YouTube her ikisini de yapmayı planlıyor. Pinterest, X, Quora ve LinkedIn’deki ayarlardan bunu devre dışı bırakabilirsiniz. YouTube’da, bu seçeneğin devre dışı bırakılması kısmi bir işlem; yalnızca video oluşturucular için geçerli ve yalnızca Google’a ait olmayan üçüncü taraf yapay zeka eğitimleri için geçerli.
Reklam için veri toplama
Tüm platformlar, ürün geliştirmeden reklam göstermeye kadar çeşitli amaçlarla kullanıcı verilerini topluyor. Bazıları bu verileri satabileceklerini açıkça belirtiyor. Bilgiler, web siteleri ve mobil uygulamalar aracılığıyla toplanıyor ve kullanıcıların gönderilerinde veya profillerinde yazdıkları bilgilerin yanı sıra kimlik bilgileri, coğrafi konum verileri, uygulamalarda ve web sitelerinde (hem şirketin kendi sayfaları hem de harici sayfalar) gerçekleştirilen etkinliklerle ilgili veriler ve çok daha fazlasını içeriyor.
Veri işleme politikalarını inceledikten sonra araştırmacılar; Twitch, LinkedIn, TikTok, YouTube, Facebook ve Instagram’ın reklam amaçlı hassas kişisel bilgileri topladıkları ve işledikleri sonucuna vardılar. Yalnızca Pinterest bilgileri “satıyor” (CCPA tarafından tanımlandığı şekliyle). Ancak, çok daha fazla sosyal medya platformu iş ortağıyla bilgi “paylaşıyor”: LinkedIn, Pinterest, Quora, Twitch, X ve YouTube; hepsi bunu yapıyor. Pinterest, Reddit ve Quora ayrıca kullanıcıların uygulama içi arama sorgularına ilişkin verileri üçüncü taraflarla paylaşıyor.
Veri toplama kategorisinde sosyal medya sıralamaları genel sıralamadan farklı: Quora, Reddit ve X en az veri tüketen platformlar. Bunları TikTok, LinkedIn, Twitch, Facebook ve Instagram takip ediyor. Bu kategoride geride kalanlar YouTube ve Pinterest. Aynı zamanda, çeşitli kullanıcı verileri için en “açgözlü” mobil uygulamalar, kullanıcı cihazlarında 38 olası veri türünden 37’sini toplayan Facebook ve Instagram. Onları 31 veri türüyle LinkedIn, 27 veri türüyle YouTube ve Pinterest takip ediyor.
Gizlilik ayarları
Araştırmacılar, sosyal medyadaki gizlilik ayarlarının sayısını karşılaştırdı ve en güvenli seçeneğin varsayılan olarak seçilip seçilmediğini kontrol etti. Burada Pinterest, varsayılan olarak ayarlarında yüksek düzeyde gizlilik sunan ve hesap oluşturma sırasında çok az veri toplayan mutlak lider konumunda. Hemen arkasında benzer bir profil sergileyen Quora, Reddit ve Twitch yer alıyor.
Şaşırtıcı bir şekilde, Facebook, YouTube ve LinkedIn listenin ortasında yer alıyor ve her biri önemli ölçüde gizlilik ayarları sunuyor. Instagram, X ve TikTok en az gizlilik seçeneğine ve en kötü varsayılan ayarlara sahip.
Hemen hemen tüm platformlar, hesabınızı başkalarına minimum düzeyde veri gösterecek şekilde yapılandırmanıza izin veriyor. Bilgilerin kamuya açık olması Pinterest, Facebook ve TikTok’ta en etkili şekilde en aza indirilebilirken, LinkedIn ve X bu açıdan en kötü platformlar.
Ana Fikir
İncelenen hiçbir sosyal medya platformu ideal bir puan almadı. Twitch ve Quora gibi gizlilik öncüleri belirli içerik türlerine odaklanır ve genel amaçlı sosyal medya hizmetleri değildirler, oysa en popüler sosyal ağlar kullanıcı verilerini memnuniyetle toplar ve kullanır. LinkedIn, gizlilik ayarları ile veri toplama arasında bir denge kurmayı başarmıştır. Ancak, profesyonel bir sosyal ağ olarak imajı ve kişisel verileri kısmen gizleyememe özelliği, daha geniş bir kullanım alanını kısıtlamaktadır.
Kullandığınız tüm sosyal medya hesaplarının gizlilik ayarlarını iki kez kontrol etmenizi öneririz. Ücretsiz Privacy Checker hizmetimiz bu konuda size yardımcı olabilir.
Sosyal medyada başka hangi gizlilik sorunları ortaya çıkabilir? Diğer yazılarımızda bunlar hakkında bilgi edinebilirsiniz:
İpuçları