Yazıcınız sizi polise ihbar mı ediyor?

Wi-Fi, el sallamak gibi en küçük hareketlerden, insanların (ve evcil hayvanların) evdeki hareketlerini izlemek için kullanılabilir. Bu Wi-Fi uygulaması teoride yeni bir şey değil, ancak yakın zamanda ticari bir temele oturtuldu. Bu teknoloji artık ev internet sağlayıcıları ve ekipman satıcıları tarafından sunuluyor. Bu nedenle, yeni Wi-Fi standardına bile dahil edilebilen bu sistemle ilgili artıları ve eksileri anlamak önemlidir. Teknolojinin nasıl çalıştığını, herhangi bir gizlilik riski oluşturup oluşturmadığını ve gerekirse nasıl devre dışı bırakılacağını görelim.

Wi-Fi algılama nasıl çalışır?

Wi-Fi algılama, Wi-Fi’ı hızlandırma arayışının bir yan etkisi olarak ortaya çıktı. Modern yönlendiriciler, sinyali veri alışverişi yaptıkları cihazlara odaklayarak bağlantıyı daha hızlı ve daha güvenilir hale getirme özelliğine sahiptir. Wi-Fi hüzmeleme olarak bilinen bu teknik, yönlendiricinin radyo sinyalini; yalnızca gücünü değil, aynı zamanda boşluktaki yayılımını da belirlemek için de yeterli doğrulukta ölçmesini içerir.  Bu parametrelere dayanarak yönlendirici, sinyali cihaz yönünde ışınlar ve iletişim bağlantısını sürekli olarak izlemek ve ayarlamak için kanal durum bilgisini (CSI) kullanır.

Veri alışverişi sırasında, cihaz ile yönlendirici arasında bir tür parazit oluşursa, örneğin bir insan veya bir köpek geçerse, radyo sinyalinin şekli biraz değişecektir. Yönlendirici bunu algılayacak kadar hassastır, bu da onu bir hareket sensörü haline getirir.

Bir de CSI’daki değişikliklere dayanarak evdeki hareketleri tespit edebilen matematiksel algoritmalar geliştirmek ve bunları yönlendirici cihaz yazılımına uygulamak gibi küçük bir mesele vardır. Yönlendirici, hareket olayları hakkında analizler ve sinyaller almak için kullanıcının akıllı telefonundaki bir mobil uygulama ile iletişim kurar ve bunun için özel bir bulut hizmeti kullanılır. Akıllı kapı zilleri veya görüntülü bebek monitörleri de aynı şekilde çalışır.

Wi-Fi algılama gereksinimleri ve sınırlamaları

Wi-Fi algılamanın işini yapabilmesi için dikkate alınması gereken bazı önemli teknik nüanslar vardır:

• Yönlendiricinin kendisi birden fazla antene sahip olmalı ve en az Wi-Fi 5 (802.11ac) uyumlu olmalıdır.
• Evde, Wi-Fi aracılığıyla bu yönlendiriciye bağlı sabit veya nadiren hareket eden cihazlar (genellikle bir ila üç) olmalıdır; örneğin, bir yazıcı, bir akıllı hoparlör ve/veya bir akıllı TV vb. Bazen Wi-Fi genişleticiler ve ağ Wi-Fi cihazları bir “sensör” rolü üstlenebilir.
• Hareket algılama yalnızca yönlendirici ile “sensör” arasındaki oval bölgede gerçekleşecektir ve kurulum sonrası test gereklidir.
• Hareket algılandığında, yönlendirici ile “sensör” arasında neyin hareket ettiğini veya tam olarak nerede gerçekleştiğini belirlemek mümkün değildir. Bu açıdan teknoloji, geleneksel güvenlik sistemlerinin kızılötesi hareket sensörlerinden farklı değildir. Ancak, bilgi işlem gücü ve makine öğrenimindeki ilerlemelerle bu sınırlama ortadan kalkabilir. Dilerseniz araştırmacıların insan postürü tahmini için Wi-Fi’dan yararlandığı yeni bir çalışmaya göz atabilirsiniz.

Wi-Fi algılama, yönlendirici ile Wi-Fi aracılığıyla yönlendiriciye bağlı sabit bir cihaz arasında bulunan oval bölgedeki hareketi algılamak için kullanılabilir.

Wi-Fi algılamanın geçmişi, bugünü ve geleceği

Wi-Fi algılama teknolojisinin bilinen ilk ticari uygulaması Linksys yönlendiricilerindeki Aware özelliğiydi. 2019’da Linksys, Aware’i abonelik tabanlı bir özellik olarak konumlandırdı. Ancak 2024’ün ortalarında bu hizmet durduruldu ve şimdi, satıcının kendisine göre, Linksys yönlendiricilerinin özel bir uygulaması yok ve veri toplamıyor.

Ancak bu özellik 2025 yılından bu yana Comcast’in ev interneti markası olan Xfinity müşterileri tarafından kullanılabiliyor. Buna Wi-Fi Motion deniyor. Deutsche Telekom da böyle bir özelliği duyurdu, ancak henüz adını koymadı. Her halükarda, Wi-Fi algılama önümüzdeki yıllarda muhtemelen nadir bir özellik olmaktan çıkacaktır: 802.11bf teknik adıyla bu özelliği standartlaştırmak için 2020’den beri çalışmalar devam etmektedir. Hareket tanıma 802.11 standart ailesine girdiğinde, neredeyse tüm satıcılar bunu destekleyecektir.

Wi-Fi algılamanın artıları ve eksileri

Hizmet ücretsiz olarak sağlanırsa, ek donanım satın almak zorunda kalmadan bir ev güvenlik sistemine sahip olmak mümkün olabilecektir. En azından mülklerini kısa bir süre için, örneğin tatildeyken, gözetim altında tutmak isteyen ev sahiplerine hitap edecektir.  Ancak Wi-Fi algılamanın tam teşekküllü bir güvenlik sisteminin yerini tutmayacağını ve alarmın çalması durumunda bir eylem planına ihtiyacınız olduğunu unutmayın. Ayrıca, yazıcınız veya akıllı televizyonunuz ile yönlendiriciniz arasındaki oval bölgenin hırsızların girebileceği tek alan olmadığını, bu nedenle evinizin diğer bölümlerini de güvence altına almanız gerektiğini unutmayın.

Wi-Fi algılamanın nispeten zararsız bir başka kullanımı da çocukların okuldan dönüp dönmediği, büyükannenin iyi olup olmadığı gibi evdeki rutin faaliyetlerin izlenmesidir.

Wi-Fi algılama, ev otomasyonu alanında da potansiyele sahiptir; hareket izleme, ışıkları açmak ve belirli bir süre hareketsiz kaldıktan sonra tekrar kapatmak için kullanılabilir.

Teknolojinin potansiyel zararı, evlerdeki hareketlerin sadece ev sahipleri tarafından takip edilebilmesiyle sınırlı olmamasıdır. Xfinity belgeleri, hareket olayı verilerinin yasal işlemlerde polise ve diğer “üçüncü taraflara” aktarılabileceğini zaten belirtiyor. Ve eğer sağlayıcı hareket sensörlerinden veri topluyor ve depoluyorsa, bu verilerin reklamcılara satılması da bir o kadar yakındır.

Bir başka potansiyel tehdit de yönlendirici korsanlığıdır. Bilgisayar korsanları, kullanıcıları gözetlemek veya çeşitli şekillerde para kazanmak için zaten ev yönlendiricilerine girmektedir. Kötü niyetli aktörler için bir başka para kazanma yolu da evdeki hareket verilerini analiz etmek ve bu bilgileri hırsızlara satmaktır.

Wi-Fi algılamanın kötüye kullanımına karşı nasıl korunulur?

Bu özellik şu ana kadar yalnızca belirli internet sağlayıcıları tarafından kiralanan birkaç yönlendirici modelinde mevcut. Xfinity cihazlarında ise varsayılan olarak devre dışı.

Avantajların risklerden daha ağır bastığına karar verenlerdenseniz, özelliği kendiniz etkinleştirmeniz, kurmanız ve test etmeniz ve ayrıca yönlendiricinin akıllı ev koruma ipuçlarımıza göre yapılandırıldığından emin olmanız gerekir. Bunları kısaca özetlemek gerekirse: Wi-Fi ağı ve yönlendirici kontrol paneli benzersiz, güçlü parolalarla korunmalı ve tüm bilgisayar ve akıllı telefonlarda akıllı ev güvenlik analizi (ev Wi-Fi ağında güvenlik açığı arama ve yeni cihaz bağlama girişimleri hakkında bildirimler) sunan tam teşekküllü bir güvenlik çözümü kurulu olmalıdır.

Peki ya Wi-Fi algılama ile ilgili hiçbir şey yapmak istemiyorsanız? Uyumlu cihazların sayısı arttıkça ve zorunlu etkinleştirme riski yükseldikçe, Wi-Fi algılamaya karşı ilk savunma hattınız, bir sağlayıcıdan bir yönlendirici kiralamak yerine kendi yönlendiricinizi satın almak olacaktır. Daha sonra yönlendiriciyi kendiniz kurabilir ve gereksiz özellikleri devre dışı bırakabilirsiniz; mobil uygulamalar olmadan kontrole izin veren ve satıcının bulut hizmetine bağlanmayı gerektirmeyen bir model seçtiğinizden emin olun. Bir yönlendirici satın aldıktan sonra, ev ağı kurulum ipuçlarımızı uygulamayı unutmayın.

Daha karmaşık bir yöntem ise tüm sabit cihazları bir Ethernet kablosu kullanarak bir bilgisayar ağına bağlamaktır. Yazıcı, TV ve oyun konsolları için bu sadece güvenli değil, aynı zamanda en hızlı ve en istikrarlı bağlantıyı sağlar.

Wi-Fi teknolojisinin başka hangi gizli riskleri ve fırsatları barındırdığı hakkında detaylı bilgi almak için aşağıdaki yazılarımıza da göz atabilirsiniz:

Diğer insanların akıllı telefonları yönlendiricinizi gözetliyor. Nasıl durdurulur?

Uçakta sahte Wi-Fi

PMKID saldırısı kullanarak Wi-Fi hackleme

Bir gadget’ı elden çıkarmak mı? Bunu silmeyi unutmayın

Wi-Fi kullanarak bir kişiyi bulma ve pozunu algılama