Dijital Konfor Alanı
Yaklaşık bir yıl önce COVID-19 salgını, karantinaları ve bireysel izolasyon yöntemleri, evlerimizi ofislere ve sınıflara dönüştürdü. Yeni çalışma düzeninin faydaları var ama aynı zamanda bu düzen sorunları da beraberinde getiriyor, bunlardan en önemlisi ise gürültü.
Bu açıdan bakıldığında uzaktan çalışanlar, her taraftan saldırıya maruz kalmış gibi hissediyorlar. Normalde elinden matkabı düşmeyen veya ağlayan bir bebeği olan bir komşu tam bir kabustur; fakat evden çalışırken bazen ailemiz, oda arkadaşlarımız, evcil hayvanlarımız, hatta çamaşır makineleri ve televizyonlar bile katlanılamaz hale gelebilir.
Ev gürültüsü sadece çalışamanızı aksatmakla kalmaz; ruh halinizi ve sağlığınızı da etkileyebilir. Yapılan birçok çalışmanın sonuçları da bunu destekler nitelikte, bir grup Danimarkalı araştırmacı komşulardan gelen rahatsız edici seslerin fiziksel ve zihinsel bozukluklara yol açabileceği bulgusuna ulaştı. Neyse ki, modern teknoloji bu belayla mücadele etmeye yardımcı olabilir.
Gürültüden nasıl kurtulurum: Pasif ses yalıtımı
Komşu gürültüsüne karşı koymak için pasif veya aktif yöntemler kullanabilirsiniz. Pasif yöntemler arasında, duvarlarda ve zeminde kullanılacak özel ses emici panellerle evin ses yalıtımının yapılması yer alır — bu, etkili olsa da zahmetli ve maliyetli bir tercihtir.
Daha bütçe dostu bir pasif koruma seçeneği için kulak tıkaçlarını deneyin. En yaygın olan polipropilen türü tıkaçlar her kulağa iyi şekilde oturmaz. Balmumu veya silikondan yapılan daha pahalı türdeki tıkaçlar, daha yüksek gürültü azaltma ve rahatlık sağlayabilir.
Genellikle kulak tıkaçları fazlasıyla kişiye özel bir şeydir ve sizin için hangisinin uygun olduğunu bulmak adına denemeniz gerekebilir. Size uygun olanı bulduktan sonra, tıkacı düzenli olarak değiştirmeyi veya dezenfekte etmeyi unutmayın — ve tıkacı her zaman takmayın; bu kulaklarınız için iyi değildir.
Ses koruması için bu ucuz ve kolay tercihin temel dezavantajını unutmayalım: Kulak tıkaçları yalnızca istenmeyen gürültüyü değil, aynı zamanda bir video görüşmesinde dinlediğiniz meslektaşlarınızın sesi gibi duymanız gereken sesleri de bastırır. Daha seçici bir gürültü kontrol deneyimi için, aktif yöntemleri değerendirmek gerekiyor.
Gürültüden nasıl kurtulurum: Aktif gürültü azaltma
Aktif yöntemler, istenmeyen sesleri kapatmayı değil, onları bastırmayı veya filtrelemeyi amaçlar. Bir ses sinyali kullanarak gürültüyü nötrleme yönteminin patentini alan Alman bilim adamı Paul Lueg, bundan neredeyse bir asır önce aktif gürültü azaltma fikrini öneren ilk kişiydi.
Aktif gürültü azaltmanın nasıl çalıştığını anlamak için sesin ne olduğunu öğrenelim. Basitçe anlatırsak ses, bir döngüde tepelerden çukurlara hareket eden dalgalar veya salınımlar olarak tarif edebileceğimiz titreşimlerden oluşur.
Lueg, bastırıcı gürültünün tepe noktalarının ortam gürültüsünün çukurları ile örtüşecek ve ortam gürültüsünün tepe noktaları için de bunun tersi olacak şekilde ortam gürültüsüne tam zıttı bir dizi salınım üretmeyi önerdi. Kulağa ulaştıklarında bu dalgalar mükemmel şekilde simetrikse, birbirlerini iptal ederler. Yani, sese ses ekleyerek tam bir sessizlik yaratabilirsiniz — ancak bunun için sesi işiten kişinin sabit bir yerde durması gerekir, aksi takdirde bu dalgalar senkronize olmaz.
Gürültü önleyici kulaklıklar
Gürültü önleyici kulaklıklar Lueg’in yöntemine göre çalışır. Kulaklığın ortam seslerini alıp karşı bir gürültü oluşturmasına amacıyla yerleşik mikrofonları vardır. Kulaklıklara ek olarak, bazı akıllı kulak tıkaçları da artık aktif gürültü engelleme özelliği sunuyor.
Ancak bu tür araçlar dışarıdan gelen tüm sesleri önleyemez, bu nedenle tam bir sessizlik sağlamaz. Örneğin, bir uçağın devamlı aynı şekilde devam eden uğultusunu etkili bir şekilde azaltabilirken bir köpeğin güçlü havlamasını azaltamazlar.
Gürültü önleyici kulak üstü ya da kulak içi kulaklık almaya karar verirseniz, önce ürün incelemelerini ve yapılan geri bildirimleri okuyun ve ardından mümkünse, maddi manevi kayıp yaşamamak için seçtiğiniz ürünleri mağazada deneyin
Konferans görüşmeleri için gürültü önleyici mikrofonlar
Sık sık çevrimiçi konferanslara katılıyorsanız, karşınızdaki insanları da düşünün; Muhtemelen komşunuzun tadilatına sizden daha meraklı değillerdir. Burada gürültü önleyici bir mikrofon yardımcı olabilir.
Çoğu zaman, bu tür mikrofonlar ikinci bir mikrofon kullanır. Hem ana mikrofon hem de ikincil mikrofon yaklaşık olarak aynı arka plan gürültüsünü alır, ancak ilk mikrofon geçerli sinyali — insanın konuşma sesini — çok daha iyi yakalar. Cihaz, gürültüsüz konuşma üretmek için üst üste binen sesleri ayırır.
Yeni bir kulaklık satın almak istemiyorsanız, kullanmakta olduğunuza gürültü önleyici bir adaptör bağlamayı düşünün. Bu tür adaptörler pahalı olabilir ancak hattın diğer ucundaki sesinizi çok daha net hale getirirler.
İşletim sistemi ayarlarıyla gürültü azaltma
Bunun yerine bilgisayardaki normal araçları kullanarak da yabancı sesleri kaldırmayı deneyebilirsiniz. Örneğin işletim sistemi ayarlarınızda gürültü azaltma işlevleri olabilir. Özel bir mikrofonda olduğu gibi, işletim sistemi tabanlı ayarlar sizin için değil, görüşmedeki diğer kişiler içindir.
Windows’taki ilgili ayarlar, ses kartına bağlı olarak farklı isimlerde olabilir ve bazı durumlarda ise böyle bir özellik hiç olmayabilir. Ancak bir fikir vermesi adına Realtek’i örnek alırsak gürültü azaltmayı ayarlamak için Kontrol Panelini açın, Ses sekmesini seçin, mikrofon özelliklerine gidin ve Geliştirmeler (Enhancements) sekmesinden gürültü önleme ve yankı önlemeyi etkinleştirin.
Seviyeler‘in altından, konuşmacının sesini artırdığı gibi gürültüyü de artıran Mikrofon güçlendirme ayarını düşürmek isteyebilirsiniz.
Aynı şekilde, macOS’ta da yerleşik gürültü giderme özelliği bulunur. Etkinleştirmek için Sistem Tercihleri’ni açın, Ses‘i seçin, Giriş sekmesine gidin, mikrofonunuzu seçin ve Ortam gürültüsü azaltmayı kullan kutusunu işaretleyin.
Gürültü kontrol uygulamaları
Bu konuda özelleştirilmiş gürültü filtreleme uygulamaları da size yardımcı olabilir. Bazıları istenmeyen sesleri mikrofonunuzdan uzaklaştırır; diğerleri de arayan kişilerden gelen gürültüyü bastırır. Bazı uygulamalar insan konuşması olarak algılamadığı her sesi engelleyebilir, bu da bir şeyler atıştırırken veya toplantının sonuçlarını yazarken mikrofonun sesini kapatmayı unutmanız durumunda iş arkadaşlarınızın bu sesleri duymasını önler.
Zoom ve Skype gibi video konferans uygulamaları da yerleşik gürültü azaltma özelliğine sahiptir.
Ses kalitesini artırmaya çalışırken aşırıya kaçmamaya dikkat edin ve kesinlikle önemli telefon görüşmelerinden önce deneme yapın. Ayrıca aynı anda birkaç gürültü engelleme aracı kullanmak istiyorsanız önceden test edin, çünkü bu araçların ne kadar iyi anlaşacaklarını bilemezsiniz.
Gürültü oluşturucular
Sesler tek başınıza çalışmanızı bozuyorsa, çözümü çelişkili bir şekilde daha az değil daha fazla gürültüde bulabilirsiniz — bir gürültü oluşturucuda. Bunun nedeni, tek tip gürültünün (beyaz, kahverengi ve pembe olarak adlandırılan çeşitlerde) ikincil sesleri maskeleyerek onları daha az algılanabilir hale getirmesidir. Çeşitli çalışmalar, bu tür ortam sesinin uyku kalitesini artırdığını gösteriyor.
Beyaz gürültü tüm frekanslarda aynıdır, kahverengi düşük frekanslarda daha yüksek, yükseklerde daha sessiz ve pembe de ortada bir yerlerdedir. Çoğu, düşen damlanın sesini, bir sağanak yağmurun gürültüsünü veya eski statik gürültüyü taklit eder, ancak düşük frekanslar kahverengi gürültüyü daha çok uzaktaki bir şelalenin uğultusu gibi “daha yumuşak” hissettirirken beyaz gürültü ise daha yakın hissettirir. Bu arada, su sesleri eski çağlardan beri diğer sesleri maskelemiştir; Osmanlı padişahlarının saraylarındaki çok sayıda çeşme, insanların özel sohbetleri dinlemesini önlemiştir.
Bir gürültü oluşturucuya karar vermeden önce, arka plan sesi üreten bir mobil uygulamada etkinliğini değerlendirebilirsiniz. Akıllı telefon hoparlörleri genellikle zayıftır ancak cihazı kablosuz bir hoparlöre bağlamak, etkiyi daha belirgin hale getirir.
Yapay gürültü yerine, okyanus dalgaları veya yağmur gibi yatıştırıcı doğal seslerin kayıtlarını çalmayı tercih edebilirsiniz. Her durumda, önemli olan aşırıya kaçmamaktır. Örneğin çok yüksek bir ses, bir çocuğun hassas olan işitme duyusuna zarar verebilir. Ve herkesin farklı olduğunu unutmayın — sizin ve ev halkının çeşitli ses maskeleme gürültüsünden ve arka plan seslerinden memnun olup olmadığını öğrenmenin tek gerçek yolu deneme yanılma yöntemidir.
Sessizliğin geleceği
Evi dışarıdan gürültüden tamamen kurtarmak için kusursuz bir yöntem —henüz — yok ancak bu konuda araştırmalar devam etmektedir.
Örneğin Singapur’daki Nanyang Teknoloji Üniversitesi’ndeki bilim adamları, sokak gürültüsünü engellemek için gürültü önleyici kulaklıklarla aynı prensibi kullanan teknolojiyi ilk kez gösterdiler. Araştırmacılar, bir laboratuvar penceresinin yanına iki düzine hoparlör ve mikrofon yerleştirerek istenen etkiyi yarattılar.
Silentium şirketi kişisel “sessiz baloncuk” teknolojisini geliştirdi ve arabaların içindeki gürültünün azaltılması üzerinde çalışıyor (ev için henüz bir şey yok). Şirketin planı, koltuk başlıklarına çevre gürültüsünü azaltan hoparlörler yerleştirmek.
Bazen de çözüm teknolojide değildir. Evdeki konfor arayışında, ahengi uyum içinde olmakta bulabilirsiniz. Siz ve komşularınız sessiz zamanlar konusunda anlaşabilirseniz, sorun kendi kendine çözülebilir — ve gürültü tek veya asıl endişeniz değilse, dijital bir konfor alanı oluşturmak için diğer yararlı ipuçlarımızdan bazılarına göz atın.
İpuçları