Tehdit istihbaratı nedir? Tanım ve açıklama
Tehdit istihbaratı, siber tehditleri belirleme ve çözümleme sürecidir. “Tehdit istihbaratı” ifadesi, olası bir tehdit ile ilgili toplanan verileri veya tehditleri daha iyi anlamak için bu verilerin toplanması, işlenmesi ve analiz edilmesi sürecini ifade edebilir. Tehdit istihbaratına verilerin ayrıntılı olarak gözden geçirilmesi, sorunları tespit etmek için bağlamsal olarak incelenmesi ve bulunan soruna özel çözümleri uygulanması dâhildir.
Günümüz dünyası, dijital teknoloji sayesinde birbirine her zamankinden daha fazla bağlantılıdır. Fakat bu bağlantının artması, aynı zamanda güvenlik ihlalleri, veri hırsızlığı ve kötü amaçlı yazılım gibi siber saldırı risklerinin de artmasına yol açmıştır. Tehdit istihbaratı, siber güvenliğin önemli bir yönüdür. Tehdit istihbaratının ne olduğu, neden bu kadar önemli olduğu ve nasıl uygulanması gerektiği ile ilgili daha fazla bilgi almak için okumaya devam edin.
Tehdit istihbaratı nedir?
Tehdit istihbaratının tanımı bazen diğer siber güvenlik terimleri ile karıştırılır. En yaygın görülen durum, “tehdit verileri” teriminin “tehdit istihbaratı” ile karıştırılmasıdır ancak bu iki terim aynı değildir:
- Tehdit verileri, olası tehditlerin listesidir.
- Tehdit istihbaratı, olayın bütünlüğünü görmeye çalışır; bilgiye dayanarak karar vermeyi sağlayabilecek bir açıklama oluşturmak için verileri ve daha geniş bağlamı sorgular.
Esas itibarıyla tehdit istihbaratı, kuruluşların güvenlik açısından daha hızlı ve daha bilgiye dayalı kararlar vermesini sağlar. Siber saldırılara karşı mücadelede tepkiselden ziyade önleyici davranışları teşvik eder.
Tehdit istihbaratı neden önemlidir?
Tehdit istihbaratı, herhangi bir siber güvenlik ekosisteminin vazgeçilmez bir parçasıdır. Zaman zaman CTI olarak da adlandırılan siber tehdit istihbaratı programları aşağıdakileri yapabilir:
- Veri kaybını önleme: İyi yapılandırılmış bir CTI programı sayesinde kuruluşlar, siber tehditleri tespit edebilir ve veri ihlallerinin hassas bilgileri yayınlanmasını engelleyebilir.
- Güvenlik önlemleri açısından yol gösterme: CTI, tehditleri tanımlayıp analiz ederek, korsanlar tarafından kullanılan şablonları tespit eder ve kuruluşların gelecekteki saldırılara karşı koruma sağlamak için güvenlik önlemleri uygulamasına yardımcı olur.
- Başkalarını bilgilendirme: Korsanlar her geçen gün daha akıllı davranmaktadır. Siber güvenlik uzmanları korsanlara ayak uydurabilmek için siber suçlarla mücadele amaçlı bir toplu bilgi bankası oluşturmak amacıyla, karşılaştığı taktikleri topluluklarıyla paylaşır.
Tehdit istihbaratı türleri
Siber güvenlik tehdit istihbaratı genellikle üç kategoriye ayrılır: stratejik, taktiksel ve operasyonel. Bunları sırayla inceleyelim:
Stratejik tehdit istihbaratı:
Bu tehdit istihbaratı türü, genelde teknik konularda bilgisi olmayan hedef kitleler (ör. bir şirketin veya kuruluşun yönetim kurulu) için tasarlanmış üst düzey bir analizdir. İşletmeyle ilgili daha kapsamlı kararları etkileyebilecek siber güvenlik konularını kapsar ve motivasyonların yanı sıra genel eğilimleri de inceler. Stratejik tehdit istihbaratı, genellikle medya raporları, tanıtım metinleri ve araştırmalar gibi herkesin erişebileceği açık kaynaklara dayanır.
Taktiksel tehdit istihbaratı:
Bu tehdit istihbaratı türü, yakın gelecek odaklı olup teknik açıdan daha yetkin bir izleyici kitlesine yönelik olarak tasarlanmıştır. BT ekiplerinin bir ağ içerisindeki belirli tehditleri arayıp ortadan kaldırmalarına olanak sağlamak için basit tehlike göstergelerini (IOC’ler) tanımlar. IOC’lere kötü IP adresleri, bilinen kötü amaçlı etki alanı adları, olağandışı trafik, oturum açma kırmızı bayrakları veya dosya/indirme taleplerinde artış gibi unsurlar dâhildir. Taktiksel istihbarat, üretilmesi en kolay istihbarat biçimidir ve genellikle otomatiktir. Birçok IOC’nin hızlı bir şekilde modası geçtiğinden genellikle kısa bir kullanım ömrüne sahip olabilir.
Operasyonel tehdit istihbaratı:
Her siber saldırının ardında bir “kim”, “neden” ve “nasıl” unsuru vardır. Operasyonel tehdit istihbaratı, geçmiş siber saldırıları inceleyip bu saldırıların amacı, zamanlaması ve karmaşıklık düzeyi hakkında sonuçlar çıkararak bu soruları yanıtlamak için tasarlanmıştır. Operasyonel tehdit istihbaratı için taktiksel istihbarattan daha fazla kaynak gerekir ve bu istihbarat daha uzun ömürlüdür. Bunun sebebi, siber saldırı düzenleyen kişilerin taktiklerini, tekniklerini ve yöntemlerini (TTP olarak bilinir) araç (ör. belirli bir kötü amaçlı yazılım türü) değiştirir gibi kolayca değiştirememeleridir.
Siber tehdit istihbaratı yaşam döngüsü
Siber güvenlik uzmanları, tehdit istihbaratı ile ilgili olarak yaşam döngüsü kavramını kullanırlar. Genel bir siber tehdit yaşam döngüsü örneği şu aşamaları içerir: yön belirleme, toplama, işleme, analiz, yayma ve geri bildirim.
1. Aşama: Yön Belirleme
Bu aşama, tehdit istihbaratı programına yönelik hedef belirlemeye odaklanır. Bu aşama şunları içerebilir:
- Kuruluşun hangi yönlerinin korunması gerektiğini anlama ve imkân dâhilinde bir öncelik sırası oluşturma.
- Kuruluşun varlıkları korumak ve tehditlere müdahale etmek için ihtiyaç duyduğu tehdit istihbaratını belirleme.
- Bir siber ihlalin kuruluştaki etkisini anlama.
2. Aşama: Toplama
Bu aşama, 1. Aşama’da belirlenen hedef ve amaçları desteklemek için veri toplamayla ilgilidir. Hem veri miktarı hem de kalitesi, ciddi tehdit olaylarını gözden kaçırmanın veya hatalı pozitifler tarafından yanlış yönlendirilmenin önüne geçme açısından son derece önemlidir. Bu aşamada kuruluşların veri kaynaklarını belirlemeleri gerekir; bu aşama şunları içerebilir:
- Şirket içi ağlardan ve güvenlik cihazlarından gelen meta veriler
- Güvenilir siber güvenlik kuruluşlarından gelen tehdit veri mesajları
- Bilgi sahibi hissedarlarla yapılan görüşmeler
- Açık kaynaklı haber siteleri ve blog sayfaları
3. Aşama: İşleme
Toplanan tüm verilerin kuruluşun kullanabileceği bir biçime dönüştürülmesi gerekir. Farklı veri toplama yöntemleri için çeşitli işleme yöntemleri gerekir. Örneğin, insanlarla yapılan görüşmelerden alınan verilerin teyit edilmesi ve diğer verilerle karşılaştırılması gerekebilir.
4. Aşama: Analiz
Veriler işlenerek kullanılabilir bir biçime dönüştürüldükten sonra analiz edilmeleri gerekir. Analiz, bilgiyi kurumda verilecek kararlara rehberlik edebilecek istihbarata dönüştürme sürecidir. Bunlara güvenlik kaynaklarına yapılan yatırımın artırılıp artırılmaması, belirli bir tehdidin mi yoksa tehdit grubunun mu araştırılacağı, acil bir tehdidi engellemek için nelerin yapılması gerektiği, hangi tehdit istihbaratı araçlarına ihtiyaç duyulacağı gibi kararlar dâhildir.
5. Aşama: Yayma
Analiz gerçekleştirildikten sonra önemli tavsiyeler ve sonuçların kuruluş içindeki ilgili hissedarlarla aktarılması gerekir. Kuruluş içindeki farklı ekiplerin farklı ihtiyaçları olacaktır. İstihbaratı etkili bir şekilde yaymak için her hedef kitlenin hangi istihbarata, hangi biçimde ve ne sıklıkta ihtiyaç duyduğunu öğrenmek faydalı olacaktır.
6. Aşama: Geri Bildirim
Hissedarlardan gelen geri bildirimler, tehdit istihbaratı programının geliştirmeye yardımcı olarak her grubun gereksinimlerinin ve hedeflerinin yansıtılmasını sağlar.
“Yaşam döngüsü” ifadesi, tehdit istihbaratının doğrusal ve tek seferlik bir süreç olmadığını vurgular. Tehdit istihbaratı, kuruluşların sürekli iyileştirme için kullandığı döngüsel ve tekrarlanan bir süreçtir.
Tehdit istihbaratından kimler faydalanır?
Güvenlikle ilgilenen herkes tehdit istihbaratından faydalanır. Özellikle bir işletmeniz varsa avantajlar arasında şunlar bulunmaktadır:
Daha az risk
Korsanlar, her zaman kurumsal ağlara sinsice girmenin yeni yollarını ararlar. Siber tehdit istihbaratı, işletmelerin yeni güvenlik açıklarını ortaya çıktıkları anda belirlemelerine olanak tanıyarak veri kaybı riskini veya günlük operasyonlardaki kesintileri azaltır.
Veri ihlallerinden kaçınma
Kapsamlı bir siber tehdit istihbaratı sistemi, veri ihlallerinin önüne geçilmesine yardımcı olacaktır. Bir kuruluşun sistemleriyle iletişim kurmaya çalışan şüpheli etki alanlarını veya IP adreslerini izleyerek bu koruma sağlanır. İyi bir CTI sistemi, önlenmemesi durumunda verilerinizi çalabilecek olan şüpheli IP adreslerinin ağınıza ulaşmasını engeller. Kuruluş bünyesinde bir CTI sistemi olmazsa korsanlar, Dağıtılmış Hizmet Reddi (DDoS) saldırısı gerçekleştirmek için ağı sahte trafikle doldurabilirler.
Daha az maliyet
Veri ihlalleri pahalıya mal olur. 2021 yılında bir veri ihlalinin dünya genelindeki ortalama maliyeti 4,24 milyon ABD dolarıydı (bu sayı sektöre göre değişse de en yükseği sağlık sektöründedir). Bu maliyetlere yasal ücretler ve para cezalarının yanı sıra olay sonrası yenileme maliyetleri gibi unsurlar da dâhildir. Siber tehdit istihbaratı, veri ihlali riskini azaltarak maddi açıdan tasarruf etmenize yardımcı olabilir.
Aslında tehdit istihbaratı araştırması, bir kuruluşun siber riskleri ve bu riskleri azaltmak için atılması gereken adımların anlamasına yardımcı olur.
Bir tehdit istihbaratı programında aranacak özellikler
Tehdit yönetimi, varlıklarınıza 360 derece bakış gerektirir. Etkinlikleri izleyen, sorunları belirleyen ve kuruluşunuzu korumak için bilinçli kararlar vermek üzere ihtiyaç duyduğunuz türde verileri sağlayan bir programa gerek duyarsınız. Bir siber tehdit istihbaratı programında aranacak özellikler şunlardır:
Özel tehdit yönetimi
Sisteminize erişen, zayıf noktaları tespit eden, koruma önerilerinde bulunan ve sisteminizi 7/24 izleyen bir şirketle çalışmanız gerekir. Birçok siber güvenlik sistemi bunu yapabildiğini iddia etmektedir ancak ihtiyaçlarınıza yönelik bir çözüm sunabilecek bir sistem bulmanız gerekir. Siber güvenlik her soruna uygun tek bir çözümden ibaret değildir, bu nedenle size tek bir çözüm satmaya çalışan bir şirketle yetinmeyin.
Tehdit verileri mesajları
Takip etmek için reddedilenler listesine alınan web sitelerinin ve kötü amaçlı kişilerin dakikası dakikasına güncellenen bir listesine ihtiyaç duyarsınız.
Araştırmalara erişim
Korsanların nasıl erişim sağladığını, ne istediğini ve bunu nasıl elde ettiğini açıklayan en son araştırmalarına erişmenize olanak tanıyan bir şirkete gereksinim duyarsınız. Bu bilgilere sahip olan işletmeler daha bilinçli kararlar verebilir.
Gerçek çözümler
Bir siber tehdit istihbaratı programı, şirketinizin saldırıları belirlemesine ve riskleri azaltmasına yardımcı olmalıdır. Programın kapsamlı olması gerekir; örneğin, sadece olası sorunları belirleyen ve herhangi bir çözüm önermeyen bir program istemezsiniz.
Tehditlerin sürekli olarak arttığı bir dünyada siber tehditler, kuruluşunuz için ciddi sonuçlar doğurabilir. Ancak güvenilir siber tehdit istihbaratı sayesinde, itibarınızı zedeleyebilecek ve sizi mali açıdan zarara sokabilecek riskleri azaltabilirsiniz. Siber saldırılardan bir adım önde olmak için Kaspersky’nin Tehdit İstihbaratı portalına demo erişim talep edin ve kuruluşunuza sağlayabileceği avantajları keşfetmeye başlayın.
Önerilen ürünler:
Daha fazla bilgi için:
Tehdit istihbaratı nedir? Tanım ve açıklama
Kaspersky
