PUP, bilgisayara başka bir yazılımla birlikte yüklenen ve potansiyel olarak istenmeyen programdır. PUP, genellikle bir pazarlama aracı olarak kullanılır ve çoğunlukla tarayıcı ayarlarını değiştirir ya da istenmeyen reklamlar görüntüler. PUP'un en yaygın biçimi reklam yazılımıdır. PUP, potansiyel olarak istenmeyen program anlamına gelir.
Trojanlar, solucanlar, Emotet, casus yazılımlar veya fidye yazılımlarının aksine PUP yazılımı, güvenlik açıkları veya korsan saldırıları yoluyla bilgisayarınıza girmez. Kurulum genellikle kullanıcının onayı ile gerçekleşir. Çoğu PUP, kullanıcıya hiçbir katma değer sunmaz; yalnızca az sayıda ek olarak yüklenen ortak program kullanıcı tarafından gerçekten kullanılır.
PUP'lar genellikle zararsız olsa da bilgisayarın kullanımını engelleyebilir, yavaşlatabilir ve kullanıcının canını sıkabilir. Bu nedenle, bilgisayarınıza yüklediğiniz herhangi bir yazılımla birlikte hangi ortak programların indirildiğine her zaman dikkat etmelisiniz. Kurulumu hızlı hızlı tıklayarak geçerseniz satır aralarını kolayca gözden kaçırabilir ve ek uygulamaların yüklenmesini kabul edebilirsiniz.
Teknik olarak PUP kötü amaçlı bir program olmadığı için antivirüs yazılımları bile genellikle PUP'ların yüklenmesini engellemez. PUP kötü amaçlı yazılım değildir çünkü bilgisayara herhangi bir zarar vermek için tasarlanmamıştır. Bu, PUP'ların virüsler veya Trojanlar kadar tehlikeli olmadığı anlamına gelir ancak yine de PUP'ları istemeden kurmadığınızdan emin olmalısınız. Neden? PUP'ların bilgisayarınıza ne yaptığına dair birkaç örnek:
PUP'ların en yaygın biçimi, reklam yazılımlarıdır. Bunun en iyi bilinen örneği, düğme çubukları olarak da adlandırılan araç çubuklarıdır. Çoğu kullanıcı muhtemelen bir noktada tarayıcısına bir araç çubuğu yüklemiştir. Araç çubukları genellikle kullanılmadığı için bu durum çoğu zaman istemeden olur. Neredeyse her zaman diğer ücretsiz yazılımlarla birlikte bilgisayara yüklenirler.
Araç çubuklarının yanı sıra, yararlı gibi görünen başka PUP türleri de vardır. Bunların çoğu sistem denetimi yapan programlardır. Bunu yaparken sistemdeki küçük hataları tespit eder ve geçici dosyaları silinmek üzere serbest bırakırlar. Bununla birlikte, optimizasyonu gerçekten gerçekleştirmek için kullanıcının, genellikle önce ücretli bir ürüne yükseltme yapması gerekir.
Bu uygulama yasa dışı değildir ancak son derece şüpheli ve her şeyden önce can sıkıcıdır. Ürünün ücretli sürümünü kullanmak istemiyorsanız araç hiçbir fayda sağlamadığı için hemen kaldırılabilir.
PUP'ları tespit etmek için öncelikle potansiyel olarak istenmeyen programları kategorize etmek gerekir. Bir uygulamanın PUP olup olmadığını belirlemek için güvenlik mühendisleri yanlış davranış listelerini inceler. Bu davranışlardan biri veya birkaçının bulunduğu programlar PUP olarak sınıflandırılır.
PUP kriterleri arasında değiştirilmiş arama sonuçları, indirme ihlalleri veya yer imi girişleri gibi web ihlalleri ve ayrıca müdahaleci açılır pencereler gibi faydasız reklamlar yer alır. Yazılım yüklerken, önceden doldurulmuş onay kutuları veya çok sayıda ek seçeneğe yönelik öneriler gibi bazı PUP kriterleri de vardır.
Potansiyel olarak istenmeyen uygulamalar, genellikle ek bir ortak program olarak fark edilmeden yüklenir. Ancak, PUP'lar kalıcı virüsler olmadığından, onları kaldırmak zaman alıcı olsa da nispeten kolaydır. PUP'ları genellikle fazla çaba harcamadan veya dışarıdan yardım almadan kaldırabilirsiniz.
Windows 10 bilgisayarlarda Denetim Masası'nı açın ve ardından Programlar kategorisini seçin. Yüklü programların tamamının yer aldığı bir liste göreceksiniz. Kaldırmak istediğiniz programı seçin ve ardından üst çubuktaki Kaldır düğmesine tıklayın. Yazılımı bilgisayarınızdan tamamen kaldırmak için kaldırma talimatlarını izleyin.
Apple bilgisayarlarda kaldırma işlemi biraz farklıdır. Mac App Store aracılığıyla yüklenmeyen yazılımları kaldırmak için Finder'ı açın ve soldaki menü çubuğundan MacBook'unuzun veya Mac'inizin adını seçin. Ardından bilgisayarın dahili sabit sürücüsünü açmanız gerekir. Varsayılan olarak bu, Macintosh HD olarak işaretlenmiştir.
Uygulamalar alt klasöründe yüklü tüm programları bulacaksınız. Kaldırmak istediğiniz programı Dock'ta bulunan çöp kutusuna sürükleyip bırakın. Bu, istenen yazılımı tamamen kaldıracaktır. Depolama alanını boşaltmak için iki parmağınızla çöp kutusuna tıklayın ve ardından "Çöp Kutusunu Boşalt" seçeneğini belirleyin.
Potansiyel olarak istenmeyen programlar (PUP'lar) teknik açıdan kötü amaçlı yazılım olarak kabul edilmez ancak bilgisayarınıza bulaşırlarsa yine de bazı sorunlara neden olabilirler. PUP'lar can sıkıcı ve zaman alıcı olmalarının yanı sıra RAM'i çok fazla kullanırlar. Bu, çok fazla belleğe ihtiyaç duydukları ve bu nedenle bilgisayarınızı yavaşlattıkları anlamına gelir. Ek güvenlik önlemleri, PUP'lardan korunmanıza yardımcı olabilir. Ancak nihayetinde, PUP'lara karşı en iyi koruma, ücretsiz yazılım yüklerken dikkatli olmaktır. Kurulum sırasında iletişim kutularını dikkatlice okuyun ve hızlı ya da standart kurulum seçeneğiyle ilerlemeyin. Gereksiz programları yüklemekten kaçınmak için ek kutuların işaretini kaldırdığınızdan emin olun.
Bu güvenlik çözümleri sizi Trojanlardan ve diğer kötü amaçlı yazılımlardan korur:
Diğer çevrimiçi konulara dair ilginç açıklamalar: